>Ascolta la favola

“La Strè dal Fôl ed San Żvân”
Itinerario delle favole
Meta n°1 di 8

A g îra una madraggna ch’l’avîva dòu ragazôli: la fiôla a la fèva sèinpar lèżr al giurnaléin e fèr i żugléin e la fiâstra a la fèva sèinpar ṡgubèr.
Una vôlta a la mandé a lavèr i fazulétt ind al canèl, mo a g salté al savòun in fònnd al’âcua: alòura sta céina la taché a zighêr.
A pâsa par da lé un vcéin ch’ag dîṡ: “Sa g èt, bèla ragazôla, da zighêr?”.
La dîṡ: “Ai ò pêrs al mî savòun: quând a sòun a cà, la mî madraggna l’un péccia!”.
“Mo và là, và mò dèintr in cl uséin lé, ch’a g é al gât Maimòun ch’at dà al tô savòun”.
Alòura lî la ṡbât al óss, a vínn a avrîr un gatéin e lî la và dèintar: a g îra un frâc ed gatéin ch’i lavurèvan, ón fèva al sufrétt, cl ètr al fèva la spójja.
Alòura lî la g dà una man a fèr i sû lavurîr.
Al dîṡ al gatéin: “Adèsa và mò só al secònnd pian, ch’a g é al gât Maimòun”.
Lî la và só es la câta chi ètar gatéin ch’i fan i lèt e al pulizî, alòura la g dà una man anc a lòur. Pò la và dal gât Maimòun, ch’l îra un gatòun grând grând, però l îra bòun.
Al gât al séint al parèir di sû gatéin, ch’i îran tótt cuntéint: “A mé la m à fât al pulizî! A mé la m à fât la spójja: l’é tânte bôna!”.
Alòura al gât Maimòun a la ciâma ind una stânzia in duv a g îra dòu ftéin: ónna bèla bèla e cl’ètra ed sâc.
“Tò mò, t î stèda tânte brèva, a t dâg una bèla ftéina”. E lî: “Êe, mo ch’l un dâga bèin qualla ed sâc: ai ò sòul da lavurèr!”.
Al dîṡ al gât: “Nò, t î stèda tânte bôna, ch’et tû qualla bèla”: agl’îran la ftéina culòur dal sòul e la scóffia culòur dla lóuna.
E pò ag dîṡ al gât Maimòun: “Ind l andèr a cà, quând et séint al gâl ch’al cânta qualla dal trèi vôlt, t è da guardèr indrî”. Alòura la ragazôla vî ch’la và.
Drî ala strèda al gâl al tâca a fèr – Coccaghêêghêê! – E lî: “E ónna ed sti vôlt!”.
– Coccaghêêghêê! – “E dòu ed sti vôlt!”.
– Coccaghêêghêê! – L’îra la têrza vôlta, alòura lî la guèrda indrî: a g vínn una bèla stralla in fròunt.
La madraggna a cà ala fnèstra la gîva: “A g é ónna là ch’la vínn, mo l’é tânte bèla: a n g é dóbbi ch’la sía lî”. Invêzi l’îra pròpi lî!
Alòura quând l’arîva a cà la g còunta tótta la partîda e la surlâstra la dîṡ: “A vói gnîr acsé bèla anca mé!”, la tûl i fazulétt e vî ch’la và al fiómm.
La g câza dèintar al fazulàtt es la fà còunt ed zighêr: alòura a pâsa par da lé sèinpar cal vcéin, ch’a la mânda anca lî dal gât Maimòun.
Quând l’é là, a g vínn a avrîr un gatéin, mo lî la g dà un gran cócc’ ch’la g schézza un pidéin e vî ch’la và só al secònnd pian.
A g îra chi ètar gatéin ch’i fèvn i lèt e la i arvójja tótt stramèż i linzû, pò la và dal gât Maimòun.
Al dîṡ: “T î stèda tânte catîva, che a té a t dâg la ftéina ed sâc”.
Pò ag dîṡ: “Ind l andèr a cà et sintrè un sumâr ch’al rângia: qualla dal trèi vôlt t è da guardèr indrî”.
Quând l’é par la strèda al sumâr al fà trèi vôlt – I-òo! – e lî, guèrda indrî!
A g é gnó una cô in mèż ala fròunt, longa inféin ai pî!
Sô mèdar a cà ala fnèstra la dîṡ: “Mô, a g é ónna là ch’la vínn, mo l’é tânte brótta: a n g é dóbbi ch’la sía lî”. E invêzi, purtròp, l’îra mò lî!
Quând l’arîva a cà, la córr dèintar tótta instizîda: alòura sô mèdar la tûl al fórrbiṡ es la prôva ed tajèrig la cô, mo còun pió a la tajèva, còun pió la cô la gnîva lónga!
Al fó acsé che sta ragazèla l’avé la gióssta puniziòun par la sô cativêria.
A sòun pasèda sòtta la vîda
e la mî fôla l’é bèle finîda.

Traduzione in italiano

C’era una matrigna che aveva due bambine: la figlia, la lasciava sempre leggere il giornalino e giocare, mentre la figliastra, la faceva sempre sgobbare.
Una volta la mandò a lavare i fazzoletti nel canale, ma le cascò il sapone nell’acqua: allora la bambina iniziò a piangere.
Passò di lì un vecchietto e le disse: “Bella bambina, perché piangi?”.
Lei rispose: “Ho perso il sapone e quando sarò a casa, mia madre mi picchierà!”.
“Ma va’ là, entra in quella porta: lì c’è il gatto Mammone che ti darà il tuo sapone”.
Allora la bambina bussò alla porta, venne ad aprirle un gattino e lei entrò: c’erano tanti gattini che lavoravano, uno faceva il suffritto, l’altro la sfoglia e la bambina li aiutò nei lavori.
Le disse il gattino: “Adesso sali al secondo piano, dove c’è il gatto Mammone”.
Lei salì e trovò gli altri gattini che facevano i letti e le pulizie, così aiutò anche loro. Poi andò dal gatto Mammone, che era un gattone grande grande, ma buono.
Il gatto sentì il parere dei gattini, che erano tutti contenti: “A me ha fatto le pulizie! A me ha fatto la sfoglia: è tanto buona!”.
Allora il gatto Mammone la chiamò in una stanza dove c’erano due vestiti: uno bellissimo e l’altro di sacco.
“Prendi, sei stata tanto brava, ti do un bel vestito”. E lei: “Eh, ma mi dia quello di sacco: devo solo lavorare!”. Disse il gatto: “No, sei stata tanto buona, perciò prendi quello bello”. Erano il vestito color del sole e la cuffia color della luna.
Poi le disse il gatto Mammone: “Andando a casa, quando sentirai il gallo cantare la terza volta, dovrai guardare indietro”. Allora la bambina se ne andò.
Lungo la strada il gallo iniziò a fare – Coccodè! – E lei: “Ecco la prima volta!”.
– Coccodè! – “Ecco la seconda volta!”.
– Coccodè! – Era la terza volta, allora guardò indietro e le comparve una bella stella in fronte.
La matrigna, a casa alla finestra, diceva: “C’è una in arrivo, ma è tanto bella: sicuramente non è lei”. Invece era proprio lei!
Quando arrivò a casa, raccontò a loro l’accaduto e la sorellastra disse: “Voglio diventare così bella anch’io!”. Prese il fazzoletto, andò al fiume e lo gettò in fondo: allora passò per di lì lo stesso vecchietto che la mandò dal gatto Mammone.
Le venne ad aprire un gattino, ma lei gli diede uno spintone schiacciandogli un piedino, e salì in fretta al secondo piano.
C’erano gli altri gattini che stavano facendo i letti e li avvolse tutti tra le lenzuola, poi andò dal gatto Mammone, che le disse: “Sei stata tanto cattiva, che ti darò il vestito di sacco. Andando a casa sentirai un somaro ragliare: la terza volta, devi guardare indietro”.
Durante il cammino, il somaro fece tre volte – Ih-oh! – e lei guardò indietro
Le venne una coda in fronte, lunga fino ai piedi.
Sua madre, a casa alla finestra, disse: “C’è una in arrivo, ma è tanto brutta, sicuramente non è lei”. E invece, purtroppo, era proprio lei!
Quando arrivò a casa, corse dentro infuriata: allora sua madre afferrò le forbici e provò a tagliarle la coda, ma più tagliava, più si allungava!
Fu così che la ragazzina ebbe la giusta punizione per la sua cattiveria.
Sono passata sotto la vite
e la mia favola è già finita.